GROTDUIKEN IN MEXICO
Puerto Aventuras & Tulum Pueblo, Quintana Roo
Opleiding
In september 2018 heb ik met veel plezier een opleiding grotduiken GUE Cave 1 behaald in Frankrijk bij instructeur J.P. Bresser. Begin vorig jaar onstond bij mij het idee om mijn ervaring en opleiding in grotduiken verder uit te breiden want ik liep met deze cursus tegen korte tijds- en navigatielimieten aan. Het was voor mij dan ook een mooi jaar om voorafgaand aan GUE Cave 2 in ieder geval nog veel ervaring op te doen in Duitse en Belgische mijnen. De coronabeperkingen waren immers weer voorbij en helaas had een trommelvliesperforatie in oktober 2021 nog roet in het eten gegooid.
Een web van draden
En toen was het ineens maart 2023. De twee andere cursisten Sabine en Patrick, die ook aan de cursus zouden meedoen in Mexico, waren begin vorig jaar al bekend. Met hen heb ik vooraf nog een aantal duiken gemaakt, waaronder vier duiken in cenote Nohoch-Nah-Chic. Vol enthousiasme begon ik te reelen richting de main line … dacht ik. (Een main line is een permanent geïnstalleerde lijn van de uitgang naar een bepaald eindpunt in de grot, bedoeld als referentielijn). Binnen de kortste keren kwamen we terecht in een web van draden die kris-kras over elkaar heen liepen. Op een gegeven moment zag ik een reel vastgemaakt aan de ‘main line’…. dacht ik. Dus reel vastgemaakt, maar deze lijn eindige na korte tijd met twee arrows tegenover elkaar. (Een arrow is een richtingsmarkering in de vorm van een pijl geplaatst op de lijn, richting de uitgang). Voor ons een ‘foute boel’-teken we zijn omgekeerd. Weg uit het spinnenweb. Gelukkig hebben we daarna de main line wél gevonden en een prachtige grot met veel grote stalagmieten, -tieten en zalen gezien. Wat mij vooral verbaasde was op hoe weinig zuilen het dak boven ons hoofd rustte. Het water schijnt toch een hoop tegendruk te geven.
Out of gas
Zero Gravity is een duikcentrum dat veel mogelijkheden aanbiedt: Een vulstation, duikwinkel, reparatiemogelijkheid, klaslokalen, cefetaria en kamers om te overnachten zijn aanwezig. Onze cursus begon met theorie in het klaslokaal en een zwemtest in cenote Jardin del Eden, gevolgd door twee korte grotduiken. Testduiken om te kijken of we de lessen van Cave 1 nog wisten. Meestal krijg je op de terugweg failures op te lossen die de instructeur je geeft. Daarbij is één van de regels dat ademgas boven licht gaat. De zwakste duiker moet dan in het midden… maar soms de sterkste. Op een gegeven moment hadden twee van ons allebei nog één werkende ademautomaat. Op het moment dat ik begon na te denken dat de duiker met twee werkende automaten in het midden geplaatst had moeten worden, was het al te laat. Twee flitsende lampen achter mij; Patrick kwam in noodvaart out-of-gas seinend op mij af en ik seinde nog dat ik maar één werkende automaat had. Uiteindelijk toch gedoneerd natuurlijk, dan maar samen verdrinken ;-). Een goede les voor het begin van een cursus.
Bijziend als een krekel
De grotten verschillen onderling veel wat structuur bertreft. De een is vol met zuilen, de volgende heeft poreuze stenen die er als een gatenkaas uitzien. Licht, donker, wit, zwart, geel, groen, bruin, je ziet het allemaal, dus heel dynamisch. Een apart fenomeen om mee te maken is een halocine: een scherpe overgang van zoet naar zout water. Als je als eerste duiker daar aankomt is het net alsof je vanuit de lucht het water ingaat. Je moet gas dumpen om dieper te komen. De dichtheid van zout water is immers groter dan die van zoet water. Andersom is het net alsof je je hoofd boven water steekt als je omhoog gaat. Omdat je met je vinnen deze twee lagen mengt, ontstaan sterke wervelingen die zich voor de duikers achter je uiten in uitermate slecht zicht. Zo slecht dat ik me zo bijziend als een krekel voelde en vaak de lijn vastgreep om de referentie niet kwijt te raken. Precies in deze halocline kregen wij uiteraard onze failures te verwerken. Je moet bijna met de gezichten tegen elkaar hangen om duidelijk te communiceren.
‘Zandstorm’
Kort gezegd zijn de extra vaardigheden die je tijdens de Cave 2 cursus leert complexe navigatie, restricties (ruimte waar maar één duiker tegelijk doorheen past) en uitgebreide gasstrategieën inclusief stage handling.
In cenote Minotauro was het de bedoeling dat ik een jump (navigatie) zou aanleggen. De volgorde is eerst een arrow en een cookie op de lijn plaatsen en dan met je spool de jump maken. (Een cookie is een niet-richtingsmarkering geplaatst op de lijn, veelal bij T-splitsingen aan de kant waar je vandaan kwam). Eerst kwam er een spool uit mijn pocket tevoorschijn en legde die alvast even op een steen klaar. Ik zag een vinger van JP aankomen en ‘tik’ daar ging ie. De spool kon ik nog net op tijd pakken en hing hem aan de lijn. Weer een hand van JP die aan de lijn zat te wapperen. Snel de spool gezekerd aan de lijn. Arrow en cookie geplaatst. Letterlijk en figuurlijk werd ik op de vingers gekeken en dan krijg ik haast. Niet bewust van het feit dat er wat teveel lucht bij de voeten in mijn droogpak zat, begon ik gehaast mijn spool uit te rollen. Ik moest wat omhoog bij een steen en begon mijn platform geleidelijk aan te verliezen. Ik wapperde wat met mijn vinnen en er waaide wat sediment op. Twee volle handen sediment werden richting mij gegooid en dat bleef niet bij één keer. Een heuse ‘zandstorm’ stak op. Ik ging stug door met het maken van de tie-off op de jump lijn en liet me niet kennen. Toen de spool vastzat maakte ik aan Patrick kenbaar dat ik ging opruimen. Halverwege dat proces viel Patrick’s lamp uit en van Sabine hoorde ik later dat ze alleen nog een grote stofwolk zag. Bij het opruimen vergat ik mijn cookie op te ruimen en die kwam ik later weer op de main line tegen. Vervolgens kreeg ik twee keer achter elkaar een valve failure en ging dus out-of-gas. Patrick doneerde gas en het hele team kreeg meteen ook een blinddoek op; kortom, zoek het uit, succes.
Een bijzondere duik met een ‘wat’ hoger gasverbruik dan normaal. De geleerde les van deze dag was om eerst kleine probleempjes op te lossen alvorens door te gaan met dat wat nog moet gebeuren en de onopgeloste problemen te laten escaleren. No freestyling.
Regels en planning
Voor niet-grotduikers is het belangrijk te weten dat bij grotduiken er altijd een continue lijn aanwezig moet zijn naar de uitgang. Elke duiker heeft drie lampen bij zich. Een duiker mag ⅓ van zijn gasvolume gebruiken om de grot in te gaan, ⅔ is voor de terugweg en eventuele calamiteiten.
Bij een traverse zijn de in- en uitgang niet gelijk. Het neemt drie duiken in beslag om de traverse volledig te doorkruisen en dat hebben we gedaan in cenote Mayan Blue. We hebben eerst een setup duik gemaakt waarbij je een reel aanlegt van de ingang naar de main line en een team cookie plaatst op de main line wanneer er een duiker als eerste zijn of haar turn pressure bereikt (⅓ van totale gasvolume is dan verbruikt). Bij de tweede duik, duik je vanaf de andere ingang de grot in en ook nu leg je een reel aan naar de main line. Bereik je tijdens deze duik de team cookie éérder dan turn pressure, dan kun je doorzwemmen en ruim je alles op wat je in de eerste duik hebt aangelegd. Zo niet, dan ga je terug en ruim je alles op van wat je in deze tweede duik net hebt aangelegd. De derde duik is een clean-up duik. Al naar gelang de oversteek gelukt is of niet, moet je dus óf de ene ingang, óf de andere nog opruimen. We zijn geslaagd in het doorzwemmen en het oppikken van de team cookie. Bij deze duiken kreeg ik echt het gevoel grensverleggend ten opzichte van cave 1 bezig te zijn.
Floating in space
We duiken inmiddels al een dag of zeven, de dagen vóór de cursus ook meegerekend. Mijn pak is inmiddels zo lek als een vergiet en de rits kan niet gemaakt worden bij Zero Gravity. Ik mag het Avatar droogpak van JP lenen. Inmiddels ben ik aan de warmte van 30 graden Celsisus gewend en de watertemperatuur van 25 graden Celsius bevalt deze koukleum uitstekend. Al sinds mijn jeugd herinner ik mijzelf altijd met koude handen en voeten als de luchttemperatuur lager werd en dat is in het water niet anders. De muggen vallen me gelukkig niet al te veel aan door de Deet die ik gebruik. De navigatie- en stagewisseloefeningen op land zijn daarom goed te doen.
Rest ons nog de laatste twee oefeningen in cenote X’Tabay: het vervoeren van een bewusteloze duiker en het blind terugvinden van de lijn. Het vervoeren van een bewusteloze duiker is nooit mijn favoriete onderdeel geweest. Tot vlak voor de cursus was ik daar nog driftig mee bezig geweest. Uiteindelijk lukte het me goed als ik mezelf de tijd gunde om de droogpakken te ontluchten en niet te gehaast de duiker probeer te vervoeren. Tijdens de cursus ging het bij iedereen wel goed gelukkig en mochten we dit zonder stage in de cavern zone uitvoeren.
Het blind terugvinden van de lijn verliep een stuk stroever. Het duurde erg lang voordat ik een goede tie-off rond een stuk steen kon maken. Uiteindelijk werd ik ook nog een beetje de goede kant uit gegooid, omdat ik rondjes aan het zwemmen was. Toen Sabine aan de beurt was, zwom ze op een gegeven moment over de steile rand van een plateau heen. In plaats van naar beneden te zakken, begon ze omhoog te zweven. An astronaut, floating in space. JP greep een zware steen en legde die op haar dubbelset en dat hielp haar omlaag te brengen en de lijn te vinden. Ik moest erg lachen en mijn masker liep vol water. Als afsluiter werd er een fotosessie gemaakt en met die afbeeldingen zijn we erg blij. Eenmaal in het klaslokaal bij Zero Gravity hoorden we onze verbeterpunten en het bericht dat we allemaal voor onze Cave 2 geslaagd waren. Een mooie afsluiter van de cursus voor ons allemaal!
Zwarte gevangenis
Op de weg naar cenote Otoch-Ha (Nariz) maakte ik me ernstig zorgen over de zwaar beladen nieuwe huurauto vanwege het erg slechte wegdek. Gelukkig hadden we een goede verzekering afgesloten en dat geeft toch een wat beter gevoel. Aan het eind van de vakantie heb ik hem ook eerst schoon laten maken alvorens in te leveren, want hij zag er niet meer uit.
Eenmaal op de plaats aangekomen had ons vierde teamlid Carl jammer genoeg zijn lood vergeten en hij had lekkage bij zijn manometer. Hij dook dus niet meer mee. Bij de eerste duik hebben we de grot verkend en bij tweede duik hebben we video-opnamen gemaakt met de GoPro11 van JP.
De volgende dag hebben we gelukkig wel met zijn vieren één duik in cenote Minotauro kunnen maken. We zijn tot aan een wat langere restrictie gekomen en besloten om die niet te nemen omdat we al bijna op turn pressure zaten. Minotauro vind ik persoonlijk een prachtige grot met veel verschillende kleuren. Na totaal tien duikdagen gingen Sabine en Patrick huiswaarts. Ik heb hen naar het vliegveld gebracht zodat ik ook even een rustdag had. De volgende dag dook ik met Carl in cenote Jailhouse. Er werd daar volop gewerkt rondom de cenote en iemand was ook aan het werk in het water. Op slippers en met een totaal versleten trimvestje was hij bezig om puin te zuigen uit de ingang van de cenote. Jailhouse is een totaal andere grot wat kleur betreft dan alle andere Mexicaanse grotten die ik tot dan toe gezien had: zwart … heel veel zwart sediment op de bodem. Een grimmige sfeer met veel dynamiek. Het licht van mijn lamp werd opgezogen. Wat verder de grot in werd het lichter, zeker in de halocline. Zout water spoelt toch meer schoon zou je zo zeggen.
Op mijn laatste duikdag heb ik gedoken in cenote Tajma-Ha samen met Rene en Gerrit. Een prachtige lichte grot met veel poreuze steen en een lang laag gedeelte waarbij we door een halocline zwommen. We hebben in deze cenote het eind van de lijn bereikt en ik zat toen al bijna op turn pressure. Zij doken met een JJ-rebreather en was ik met een stuk kleinere gasvoorraad degene die uiteindelijk de lengte van de duik bepaalde. Alle duikdagen na de cursus waren prima geslaagd! Voor herhaling vatbaar!
auteur: Dick Heijboer
Geslaagd !!!
Nathalie en Jasmijn zijn op 6 november 2022 geslaagd voor hun opleiding tot 1* duiker. Zij waren na hun proefduik bij onze vereniging erg enthousiast geworden van het duiken. Daarop besloten zij de opleiding te gaan volgen. Dit voorjaar begonnen zij vol goede moed aan deze klus. Door onze instructeur Alex werden zij in korte tijd in het zwembad klaargestoomd voor het buitenwater. Tijdens deze buitenduiken toonden deze kanjers aan over voldoende kennis en vaardigheden te beschikken om het felbegeerde (diploma)kaartje te mogen ontvangen. De kaartjes werden hen, tijdens de laatste opleidingsduik, onderwater uitgereikt. Inmiddels weten we al dat de dames binnenkort van plan zijn om te gaan starten met de 2* opleiding.
Namens de vereniging gefeliciteerd.